 |
|
Ethiopia and
its children under stress!!!! caused by the anti Ethiopian groups namely TPLF
and EPLF. The above photo is the beautiful
"ETHIOPIA", the popular Africanist, the patriotic Ethiopian, the
lovely Yeharer Work Gashaw
visiting the captured Teen age Ethiopian Armies by the Eritrean and the Tigrayan banditry during the 19Th who were kept in horrible prisons and conditions in Eritrea, trying to negotiate
with the banditry leaders’ of the EPLF for
their release. She is interviewing the captive Teen age armies sharing their difficulties.
Putting the Derg’s irresponsible planning operation aside, TPLF was
also responsible largely for Ethiopians to be captured in massive
under this condition.
|
 |
The big and beautiful Ethiopian eyes under stress with anger.
   
Please do the
comparison photo of the TPL lady and the Eritrean lady above with that of Yeharer Werk
Gashaw Ethiopian photo. Tigrayanism confronting Ethiopianism is real. Let alone
to respect Eritrean bandit bandera - the existence of other dirty rags inside
our Ethiopia like the TPL Bandera next to our ሰንደቅ አላማ should be seen as immoral, disrespect
and abnormal.
  |
Tigrayanism
confronting Ethiopianism
Getachew
Reda (getachre@aol.com)
www.ethiopiansemay.blogspot.com
The whole
month, I was reading and hearing some
websites and PalTalks very attentivelywith patience, I concluded that many
people are still wondering why or how the present majority Tigrayans and their
narrow nationalist and secessionist
organization ‘TPLF’ became so narrow-ish to the extent openly
confronting Ethiopian-ism by upholding their faith
Of Tigrayism first
before anything else. Such talks/arguments
is been intensely triggered on media after the Abebe and Guush Abera
(the later individual name mentioned pro-TPL regime) controversial issue
(which many took it as “them versus us ” issue- check the following segment
aired on ESAT discussion video which I personally recorded it at one of the
Tigrayan PalTalks and send it to the media so the public to hear it, in the
hope people will understand the depth and the seriousness of
the “them versus us” (ESAT Yehud Weg 13 January 2013 Ethiopia
http://youtu.be/-2pIAGNhUx8) that is
been surfaced openly.
Hearing
the above lady’s recorded voice based on “them versus us” to the extent wishing
the death of Abebe Gelaw simply because her darling leader Meles Zenawi was
challenged and humiliated in front of the world unexpectedly by journalist Abebe.
I want my readers to grasp the hidden psychology of the Diaspora Tigrayian Community
in particular of those TPLF
puppets and Meles worshippers that caused them to react in such rabid behavior.
This reaction has some significance indicator to
where we are heading, regardless some wants to believe it was two individual’s
isse.
A year
ago or so, Proefssor Messay kebede of Dayton University Ohio presented an article “Meles’s
Shame and the Dead-End of Hatred” “መለስ ዜናዊና ኢትዮጵያን የመጥላቱ እንቆቅልሽ! Sadly, none of those current media debaters seemed to
understood or didn’t read what Professor
Messay Kbede or mine we wrote analyzing the source of
the Tigrayaian narrow nationalism. I never heard from those debetors an iota of
point from what both of us tried to analyze the issue core of the source from
what we both posted a year ago why the TPLF leaders and their followers confronting Ethiopianism in favour
of Tigrawayinet sourced from hate to the Amhara.
Recently, Dr. Fekede Shewakena on his recent writings tried to tell us ethnic
repression is not created by TPLF but fuield to its worst stage by TPLF. But, was the unmentioned oppressor
group (if it was a group represented particular ethnic) singling out one
particular or few particular ethnic/tribe in Ethiopia while letting other
ethnics enjoy their freedom? By the way, one will wonder “who was the
oppressor? The Amhara ethnic? We all must know, If there was oppressed ethnic,
there also must be an “oppressor ethnic” If the writer was talking about ethnic
repression existed beore TPLF. The writer frgot or was
shy to tell us ‘who the opressor ethnic was? Of course Meles Zenawi and his
organization told us in writings and on their audio video interviews they gave to
the media told us it was the Amhara Biher- what is Fekade’s?
The
“self determination, up to secession” which we all know that this theory of the
nihilist political dogma of Marxist Leninist/Stalinist and Maoism introduced to
the Tigrayan modern elites through ML books as
hot and ffashionable topic during the
Ethiopian Student Movement is now taking its root face
to face with the hostile attitude of Tigryanism confronting Ethiopianism.
This is real. Anyone can see this confrontational
attitude by many Tgrayans against Ethiopianism based on their reflaction, gatherings, estivals, the way they talk, walk, argue.
The dedication they display in favour of “Tigrawayinet” by placing their Ethiopiawintet
to the back sit as a second corridor of choice to use it as they wish when necessary
to exit or to enter. This phenomenon grew rapidly after the last stolen
election by their party. a very concerning issue indeed as Dr. Fekade Shewakena
rightly put it in his recent writings.
It is not secret, that anyone can see the 21 years of the
Tigrawayinet narrow nationalism, distortion & degrading Ethiopian history
and its flag. The ungovernable chauvinism attitude by many Tigrayans and their
leaders manifested ignorantly and openly on the air or on the ground is growing
strong. They labeled every one of their opponents as Derg. Terrorist or NefteNNa/Amharay
(them versus us politics). Besides, theses unruly group of “ethnikos” (ኤጥኒቆሰ)
from
Tigray there
are other collection of appendage what Dr. Hailu Fulaas described
them as the following
“One of the most degrading spectacles was observing an Amhara
speaking individual attempting to prove his conversion by being more rabidly
anti Amhara than the covert representatives of
EPLE,TPLF, masquerading as
progressive ideologue among students and professional groups.” The dilemma is- all the “ethniKos(ኤጥኒቆሰ)” including the leaders
introduced such characterization of people with codes of Nation/Nationality and
peoples/Biher Bihereseb ina Hizboch do not know the exact definition of each of
these characterizations.
Dr.Hailu
Fulaas
excellently exposed these distorted characterizations by asking the following
question. “What is a “nation”or “nationality” in to-day’s Africa? After he
explained some explanation about culture (example Ethiopian people –since
culture was mainly taken as fundamental criterion), he went on saying:-
{“
Our problem is often,
that we uncritically accept analytical and descriptive categories that others
have developed or their own peculiar situation and/or from
their own particular perspective and we let them apply these categories to
expatriates, tell us there is, or example, a Hausa tribe, a kikuyu tribe, an
Amhara tribe, a Tigre tribe, a Guraghe tribe, etc. We accept and begin
identifying ourselves as such. They later changed the label and come and tell
us, “No, you are not a tribe; you are an ethnic group.” We gleefully accept the
revision and loudly proclaim to the world, “I am an ethnic group”. Then we are
told , “No, not an ethnic group. You are a nationality, a nation…” and we begin
to ask for self determination!”}
This is how
today’s “ethniKos(ኤጥኒቆሰ)” , got their fictitious name and took it
as real code for their identification. Now, I have to take you back to an
important question in order to diagnose the root cause of the
Tigrayan narrow nationalism. When was the root of such narrowness and
chauvinism among Tigrayans started? Of course, many of you who
are not Tigrayans or lived in Tigray, might not understand the Tigrayan
attitudes. Even that, only individuals or naturally thinkers with a gifted wisdom can comprehend the attitude of Tigrayans in general.
Through out history, Tigrayans strive for power, honor and heroism. Tigrayans introduced a
system based on the ffeudal hierarchy of governance to the vast Ethiopian territory since Axumite
rulers. The present government system operated by TPL elites is no doubt it is
the direct copy or the extension of the old
classic Tigrayan ffeudalism and nationalism. The
Axumites kingdom rulers as ffeudal as they
were, they mention their ethnicity to proud themselves before they called themselves anything else- followed by the area they conquered as conquerers. Not to
mention the similarity of power accumulation shared only to their close families and local subordinates and loyal
reprsentatives. Therefore, in order to keep “honor” and “power” passed to them
as hereditary from generation to generation (passing
from Axum, to Agame to Enderta, Tembiyen now
to Aduawuyan), they had to teach their mass (Tigray population) the self
awareness of who
Tigrayans were in history in order keep the power and honor that was kept with
them since Ethiopian history started.
Their main tool to manipulate the mass is teaching Tigray
history, glory, power and nationalism. Tigray means power, honor & bravery.
They preach and believed it that power & bravery belongs to no one womanish
but to the “Tigraway BaAl Sire” (omnipotence Tigrayans)- to the “Tigre Bale
Sure!”. You can hear such chauvinistic motto from the beginning of
Axumite all the way to the TPLFrulers. Their songs, writings, speech, Pal Talks
and chats is a living evidence for any one to check.
Now, let us answer the question. When did such narrow
nationalism started? As I mentioned it above, unless being a “wise” Tigrayn or
lived in Tigray as neutral observer, the narrow nationalism and chauvinistic
attitude heavily practiced from generation to generation in Tigray, it is unlikely to
comprehend what I am talking about by any outsider. The answer to the question
was presented by me last year after Professor Mesay kebede published a paper with a title “Meles’s Shame and the
Dead-End of Hatred” “መለስ ዜናዊና ኢትዮጵያን የመጥላቱ እንቆቅልሽ! analyzing
the cause triggered the narrow nationalism inside Tigrayan mood.
Professor Messay seemed to touch some points, but missed the root
cause of it. Though, I
understand because, he doesn’t have the source to read what was written in
history by Tigrayan elites themselves in the
18th century in Tigringa after
Emperor Yohannes’s death, unfortunately, even after
I provided him the evidence, he was not entirely convinced by my argument. Not
only Dr.Messay, but may Ethiopian scholars seemed to miss the starting point fo the present Tigrayan narrow nationalism. Many o them think
the root started since after first Woyane
peasant uprisal of the 1935-6 (Ethi-ca)
occurred in Enderta and Raya that battled the British Administration of Emperor Haileselassie’s regime which was of course a peasant appraisal hijacked by Tigrayan feudal lords similar to the present TPLf revolution
hijacked (though some are reluctant to
say it,- since TPLFwas established against the Amhara Biher (Amhara people)- since
democracy was never the real motto, therefore hijacked doesn’t fit here).
Thereore, in order to understand it, we have to go further
back before the first Woyane appraisal. Ethiopians need to study and
carefully asses the document I will present here for you one has the interest to
study the psychology of Tigrayan nationalism and when it started. Out of this
assessment, perhaps there might not be no other assessment one can trace when it
started and why. If I could have going for my PhD dissertation; this
document/subject could have been the one I could have chosen (unfortunately a
friend borrowed the book and hard to get it back).
Bear in
mind, the “self determination, up to secession” which we all know that this
theory of the nihilist political dogma of Marxist Leninist/Stalinist and Maoism introduced to the Tigrayan modern
elites through ML books during the Ethiopian Student Movement- that I mentioned
it above can’t be the cause, but only served as a fuel to ignite the hidden
emotion, and anger harbored inside the present Tigrayan elites’ mind -Tigray
for loosing power to Showa/Menlik in the 18Th century.
Here is when it started and why
the Tigrayan present elites want to posses what they believe power should not
released out from Tigrayan hand to anyone be it by gun or dialogue
(remember Sebhat Negas’s arrogance declaration of Tigrayan independence
declaring- “copromize our principle is unthinkable! Never again!” “there will
no be such a country or the name “Ethiopia”
If the (Tigrayan /TPLF)
constitution is tempered/touched. We will go to another round of war or we will
be go each of us on our way” (on Civility radio- a TPL piece mouth Pal Talk) .
Majority of the Tigrayan elites and peasants who
lived during Emperor Yohannes the 4th believed power & prestige
belongs to no one (specially not to the
Showan elites) but to Tigray. Based on
such motto- the 18th century Tigrayans were not happy that power was
taken away by Showa nobles out of the hand of Tigrayans. Let us read the
document what was written in the 18th century scripted by a well
known Tigrayan writer of the time by the name Debtera Fessiha
Abiyezgi. The document is a hand written book found in one of the Italian
University Library, where he immigrated after Menlik consolidate his power
taken from Tigrayan nobles and warriors.
Here is
what I wrote a year ago or so.
የመለስ ዜናዊም ሆነ የተቀሩት ተከታዮቹ ኢትዮጵያን
ለመጥላት እንደመነሻ ሁለት ምክንያቶች ኣሉ። ዋነኛው መነሻ ላሁኑ በኋላ ኣቆይተን። በሁለተኛው “አማራን” የመጥላት ምክንያት
እንጅምር። እንዲህ ስል መረጃህ ምንድር ነው? ብለው ለሚጠይቁ አንባቢዎች መረጃ ማሳየት የግድ ነው። ሁላችሁም እንደምታውቁት
ወያኔ ሲመሰረት መነሻ ያደረገው ዋናው ምክንያቱ የሚከተለው እንደነበር ይታወቃል።
“የትግራይ ህዝብ ለረዢም ዘመን ሰብዓዊና ፖለቲካዊ መብቱ
ተነፍጐ ሲጠላ እና ሲናቅ እንዲሁም አድልዎ ሲደረግበት ቆይቷል። ይህ በደል ጨቋኝዋ የአማራ ብሔር ሆነ ብላ የመንግሥት መመሪያዋ
አድርጋ ስትሰራበት የቆየች ሲሆን… የ ፫ሺ ዓመታት የሚያኮራ ታሪክና ባህላችን መመኪያቸውና መፎከሪያቸው ሆኖ ይገኛል። ይህ
የታሪክ ስርቆት በአንድ በኩል የአማራው ብሔር መፎከሪያ ሲሆን በሌላ በኩል ደግሞ ትግራይ ሕዝብ ታሪክ እንደሌለው ህዝብ
እንዲያስቆጥረው የተደረገ የመንግሥት መመሪያ ነው። የትግራይ ሕዝብ ክብሩና መብቱ እስኪመለስለት ድረስ ትግሉ አያቋርጥም።
ጨቋኝዋ የአማራ ብሔርም ጭቆናዋ እስካላቆመች ድረስ ሕብረተሰብዓዊ ዕረፍት አታገኝም” የትግራይ ህዝብ ነፃ አውጪ ድርጅት መግለጫ ገጽ የካቲት
ወር 1968 ዓ.ም.ገጽ 15-16} (ምንጭ የወያኔ ገበና ማህደር ገጽ 21 ደራሲ ጌታቸው ረዳ)።
ከላይ እንደተመለከታችሁት ለትግራይ ሕዝብ በባሕል፤በታሪክ
ባለቤትነት፤ በምጣኔ ሃብት እና ስነ መንግሥታዊ አስተዳደር እየተዳከመ መምጣት ወይንም የተጠቀሱ እሴቶች “ከባለቤትነት መነጠቅ”
ምክንያት “ጨቋኝዋ የአማራ-ብሔር” እንደሆነች በማያሻማ አገላለጽ አስቀምጦታል።ለዚህም ማንኛውም የትግራይ ተወላጅ
ዋነኛ ጠላት አድርጎ መመለክት ያለበት “አማራ” እንደሆነ ካስቀመጠ ላይቀር የአማራው ህልውና ክር እና ድሩ ከኢትዮጵያ ጋር
ስለሆነ እሱን መበጣጠስ አስፈላጊ ሆኖ ኢላማ ውስጥ በማስገባቱ “ኢትዮጵያን” በጠላቻ እይታ መነፅሩ ክብ ወግቷታል።
ምን ማለት ነው ‘የአማራ ጥላቻው ከኢትዮጵያ ጋር
አያይዞታል” ስል? ወደ ዋናው ማኒፌስታቸው ስንመለከት አሁንም የሚጦቁመው ‘ጨቋኝዋ ብሔር” (አማራ) ኢትዮጵያ የምትባል አገር
የተፈጠረቺው “በጨቋኝዋ ብሔር በአማራው ፤በተለይም በሸዋው አማራ በምኒልክ” እንደሆነ አስቀምጦታል። ሰለዚህ ኢትዮጵያን የፈጠረ
አማራው የትግራይ ጠላት ስለሆነ የፈጠራት ኢትዮጵያም ከአማራው ባሕል፤ታሪክ (
አማራው የራሱ ታሪክም ባሕልም ስለሌለው ከትግራይ
“የተሰረቀ” ባሕልና ታሪክ እያራመደ ነው ብሎ ቢወነጅለውም) ጋር በመያያዙ “ኢትዮጵያ” የምትባል “የጨቋኝዋ ብሔር”
(የአማራው) አገር የትግራይ ሕዝብ ከጠላቱ እና ከጨቋኝዋ ብሔር/አገር ለመነጠል “አብዮታዊ ትግል” (ወያኔያዊ ትግል) በማካሄድ
“…ከባላባታዊ ስርዓትና ኢምፔሪያሊዝም ነፃ የሆነ”
“የትግራይ ዲሞክራሲያዊ ሪፑብሊክ ማቋቋም” እንደሆነ በ1968 ያሰራጨው ጽሑፍ አረጋግጦልናል።
ስለዚህም ይህ ማኒፌስቶ ያወጣ ድርጅት የሚመራው መለስ
ዜናው ‘ጥላቻው’ እንደ ሁለተኛው ምክንያት መነሾው ከዚህ ይመነጫል። የታሪክ ስርቆት ፈጽሞብናል በማለት የከሰሰው የአማራውን
ብሔር ወይንም “በአማራው ምኒልክ የተፈጠረቺው ኢትዮጵያ” ትግሬዎችን በደላለች በማለት ይህ መጠን ያለፈ የአማራ ሕብረተሰብ
ከኢትዮጵያዊነት የስልጣን መንበር እና ከኢትዮጵያ ባለቤትነትነት እና ገምቢነት በማያያዝ ብቸኛ ጥላቻ መነሻቸው ብቻ ሳይሆን
ስልጣን ከተቆጣጠረ ወዲያም በሽግግሩ መንግሥት አብረውት ሥልጣኑን ከተቀራመቱት የጐሳ ቡድኖች እና ተ.ሓ.ህ.ት. በመንግሥት
መሪነት ከገባ ወዲህ ተረባርበው “የምንሊክ ኢትዮጵያ” በሚሏት ኢትዮጵያ ላይ እና ከኢትዮጵያ ጋር ያቆራኙት የአማራው ሕብረተሰብ
ላደረሱበት ጥቃት ስናጤን “ጨቋኙ የአማራው ሕብረተሰብ (በወያኔዎች ቋንቋ “ብሔር”) ሕብረተሰባዊ ሰላም አያገኝም” በማለት
ከውስጡ ቋጥሮ ይዞት የቆየው እጅግ ሥር የሰደደ ቂም ከመነሻዉ አንዱ እንደነበር ባለፈው መጽሐፌም (ይድረስ ለጎጠኛው መምህር)ም
ሆነ በዚህ አመጽሐፍ (የወያኔ ገበና ማህደር) በዝርዝር ስለተብራራ መጽሐፉን ማንበብ ነው።
2ኛ- ሌላው ሁለተኛው እና ዓይነተኛ ኢትዮጵያን የመጥላት
የመነሻቸው ምክንያት አጼ ዮሐንስ ከሞቱ በኋላ አጼ ምኒልክ ራስ መንገሻንና የመሳሰሉት የትግራይ ገዢዎችን በስርዓታቸው ለማስገባት ባካሄዱት
ውግያ የተሳተፉ “ይሓ” (ዓድዋ) ውስጥ የተወለዱ የትግራይ ተወላጅ የሆኑት“ታሪኽ ኢትዮጵያ” የሚል በእጅ ጽሑፍ በ1891(
ኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር) በ1899 (በፈረንጆች ዘመን አቆጣጠር) ናፖሊ/ ጣሊያን አገር የተጻፈ ባለ 169 ገፅ የያዘ
ብደብተራ ፍስሐ ጊዮርጊስ ዓቢየዝጊ የጻፉት ላነበበ ሰው አንደኛው መነሻ ነው።
ደራሲ በዓይናቸው የተመለከቱት እና በሁለተኛ ደራጃ በወሬ
የሰሙትን ታሪክ ያሰፈሩት የትግራይ ሕብረተሰብ አኩሪ “የመንግሥት አስተዳደር፤ ሥልጣኔ፤ ዕድገት፤ጥንካሬ፤ ጦርነት፤
ቅሬታ፤ሐዘን፤ድህነትና ውርደት” ያሰፈሩት የታሪክ ዘገባ በሰፊው ለመመለክት ታሪኩ ምናልባትም በሚቀጥለው አዲስ መጽሐፌ በሰፊው
ስለሚተነተን አሁን አሳጥሬ ለማቅረብ እሞክራለሁ።
ደራሲው ሲገልጹ ደጃች ውቤ እና በጣም አድርገው
የሚኮኑኗቸው አጎቦች (አገው) እንዲሁም አማራዎች ትግራይን በጦርነት ከመያዛቸው/ከመውረራቸው በፊት “ትግራይ ውስጥ የነበረ
ሃብት/የአዝርእት ምርት ታፍሶ አያልቅም ነበር” ካሉ በኋላ በተለያዩ ወቅቶች በሦስቱም ወራሪ ጦረኞች የተጠቃቺው ትግራይ “አመዷን ካወጧት በኋላ” እያደረ ወደ ድህነት አዘገመች። በመጨረሻ ዮሐንስ
ከሞቱ በኋላ
ምኒልክ በመተካታቸው የትግራይ ሕዝብ ገጽታ የሌሊት ጨለማ እና የቀን ብርሃን ያህል ገጽታ በሸዋ እና በትግሬዎች መሃል ልዩነት
ተከሰተ ይላሉ።
ቃል በቃሉ በትግርኛው እንዴት እንደገለጹት ልጥቀስ እና
ትገርጉም ይከተላል።በመጽሐፉ ላይ የቀረበው የትግርኛው ጽሑፍ ባንዳንድ አገላለጾች ላይ ከሞላ ጐደል አሁን ከሚነገረው ትግርኛ
የተለየ ነው። ቃል በቃሉ ይኼው፦
“….ሽዕቱ ገጽ ሸወታይ ጥምት አቢልካ ናብ ገጽ ትግራዋይ
ቁልሕ እንተበልካ ዳርጋ ክንዲ ናይ ለይትን ናይ ቀትርን ዚአክል ምፍልላይ ይርኤ ነበረ” (ታሪኽ ኢትዮጵያ ገጽ ፻፴፬ (134) ደብተራ
ፍስሐ ዓብየዝጊ ናፖሊ/ኢታሊያ-1891/ኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር 1899/ፈረንጅ ዘመን)ትርጉም ጌታቸው ረዳ ለወደፊቱ ከሚታተመው
አዲስ መጽሐፍ የተቀነጨበ)።
“ያኔ የሸዌዎቹ ገጽታ ተመልክተህ ወደ የትግሬው ሰው ገጽታ
ፊትህን ዞር ብለህ ስትመለከት የምትታዘበው የሁለቱ ሰዎች ገጽታ ልዩነት ልክ የቀን ብርሃን እና የሌሊት ጨለማ የገጽታ ልዩነት
ይታይ ነበር።” (ታሪኽ ኢትዮጵያ ገጽ ፻፴፬ 134)1891/ኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር 1899/ፈረንጅ ዘመን ደብተራ ፍስሐ
ዓብየዝጊ ናፖሊ/ኢታሊያ) ትርጉም ጌታቸው ረዳ ለወደፊቱ ከሚታተመው አዲስ መጽሐፍ የተቀነጨበ)።
ከላይ የጠቀስኩት ግልጽ ስዕል ምን ማለት እንደሆነ እና
በወቅቱ የታየው የወደፊት መጻኢ ባሕሪው ወዴት እንደሚወስድ እና አሁን ካለው ነባራዊ ክስተት ስታገናዝቡት የወያኔዎች የገጽታ
ተማሳሳይ ቅጅ ምንጩ “ያቺኛዋ ወቅት” እነደሆነች መገንዘብ ትችላላችሁ። ከላይ የተመለከተው የታሪኩ አጭር ዝርዝሩ በአማርኛ
የተረጎምኩትን እነሆ፡-
ራስ መኮንን ለዲፕሎማሲያዊ ስራ በአፄ ምኒልክ
ናፖሊ/ከጣሊያን አገር በምፅዋ አድርገው ወደ መቀሌ ከተማ ሲገቡ አጼ ሚኒልክም መቀሌ ከተማ ውስጥ ስለነበሩ ራስ መኮንን
ለመቀበል ደራሲው ደብተራ ፍስሃም በግራዝማች ዮሴፍ ስር ስለነበሩ ከሳቸው እና ከነደጃች ስብሐት እና ከመሳሰሉት ከትግራይ
መኳንንት ጋር ሆነው ራስ መኮንን ወደ መቀሌ ለማጀብ ወደ ከተማዋ የሚወስደው ቁልቁል መንገድ ሲደርሱ (የመሶቦ ዳገት/ቁልቁለት
ማለት ነው) እንዲህ ይላሉ።
“ለደጃች ሥዩም ገብተው የነበሩ የተምቤኑ ደጃዝማች ሐጎስ
ከሳቸው ጋራ የነበረው ተፈሪ የተባለ ዘመዳቸው አብሯቸው በነበረበት ወቅት ‘ሁለት ሰናድር’ ይዞ ወደ ግራዝማች ዮሴፍ በመግባቱ
‘አጠፋህልኝ’ ብለው ተማጸኑት። ዳኛውም ራስ መኮንን ሆኑ።
ያኔ የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት መንግሥት ሐፄ ምኒሊክ
ናቸው። ተማጓቾች ሁሉ በሙግታቸው ጣልቃ የተሟጋቾቻቸውን አንደበት ስርዓት ለማስያዝ ሲፈልጉ “ዝባን ዮሐንስ!” (በዮሐንስ
አምላክ!)እያሉ ተቸገሩ። ሆኖም “በዮሐንስ አምላክ” እንዳይሉ ዳኛው ራስ መኮንን ሆኑባቸው። በሚኒልክ አምላክ እንዳይሉ ደግሞ
አዲስ ነገር ሆኖባቸው ከእጅህ ለማማልጥ ሙሉጭልጭ እያለ እንደሚያስቸግርህ ዓሳ “በዮሐንስ አምላክ!” እያሉ እያዳለጠ ያመልጣቸው
ነበር። ካፋቸው ሲያመልጣቸው ግን፤ ልክ አንድ ጎረምሳ ጎበዝ ጭቃ አዳልጦት ወድቆ ሲነሳ ሰው አይቶት እንደሆን አካባቢው ግራ
እና ቀኝ በሐፍረት እንደሚቃኝ ሁሉ ተሟጋቾቹም ወደ አድማጩ ዞር ዞር እያሉ የሰውን ስሜት በሰቀቀን ሲለኩ ነበር።
ፍርዱ ላይ በችሎቱ አካባቢ የነበረው ተሰብሳቢ ሕዝብም
እርስ በርሱ ራሳቸውን እየተጠቃቀሱ ይተያዩ ነበር። ሁኔታው ሰውን ሁሉ በጣም አቅል የሚያሳጣ ሆነበት። ያችን ችሎት ተሎ ባለቀች
እያለ ያልተመኘ አንድም ሰው አልነበረም።በውስጡ በብዙ ሃሳቦች ተውጦ ይታይ ነበር።” (ታሪኽ ኢትዮጵያ ገጽ
፻፴፪-፻፴፫/132-133 ደብተራ ፍስሐ ዓብየዝጊ ናፖሊ/ኢታሊያ-አቆጣጠር 1899/ፈረንጅ ዘመን አቆጣጠር ትርጉም ጌታቸው
ረዳ ለወደፊቱ ከሚታተመው መጽሐፍ የተቀነጨበ)።”
ደራሲው ይቀጥሉ እና “አጼ ሚኒልክ ራስ መኮነንን ሲቀበሉ” በሚል ርዕስ ሲተነትኑ (ራስ መኮንን ከናፖሊ ጣሊያን
አገር ዲፕሎማሲ ስራ ሰርተው በምፅዋ በኩል ወደ መቀሌ ሲመለሱ የተደረገላቸው አቀባበል ማለታቸው ነው)
“አጉላዕ በተባለች ትንሽ መንደር ለአዳር ሰፈራ አድርገን
ትንሽ ቆይታ ካደረግን በኋላ
በወቅቱ መቀሌ ከተማ ይገኙ ከነበሩት ከአፄ ጋር ለመገናኘት ጫን ተባልን።በወቅቱ ራስ መኮንን ከሐረርጌ ወደ ዜላ ከዚያ ወደ
ናፖሊ ከዚያ ወደ ምፅዋ፤ ያ ሁሉ መንገላታትና አስቸጋሪ ጉዞ እና ባሕር አቋርጦ በሰላም መመለስ የሸዋ መኳንንትም ሆኑ በእነ
ራስ ሐጎስ በኩል ከፍተኛ ደስታ ነበር። ይኼ ደግሞ ግልጽ ነው።…
…ወደ መቀሌ የሚያስገባው ቁልቁሉን መንገድ እንደ ጨረስን
የአፄው ብዙ ጭፍራ ቆዩን። ደጃዝማች ስብሐት ግን ለራስ መኮንን የሚከተለው ቃል ተናገሯቸው “እኔ ቆየት ብየ እደርሳለሁ፤እርስዎ
ግን ቅድሚያ ይሂዱ” አሏቸው። ራስ መኮንንም “እሺ ደግ ይኹን” ብለው በሃሰባቸው ተስማሙ።
ሰው ግን “አይ ተደርበው እንዳይገቡ” ብለው ነው። በማለት
ተረጎመው። ወዲያውኑ ቁልቁለቱን ጨርሰን ታች እንደወረድን ወዲያውኑ
ከሸዋ ሰራዊት ጋር ዓይን ለዓይን ተያየን። “ጸንዓ ደግሊ” እያለሁ ድሮ የማውቀው የአጋሜ ‘የአጉዕዳይ’ ተወላጅ የሆነው ‘ፊታውራሪ
ተስፋይ’ የተባለ ጎን ለጎን እንጓዝ ነበር እና “ወይኔ! ይበለን! እራሳችን ያመጣነው ጣጣ ነው፤ አስታጣቂዎች የነበርነው አሁን
ታጣቂዎች ሆን!” አለ።
ከዚያ በኋላ ይህ ያዳመጡ ራስ መኮንን ለመሸኘት የተከተሉ እነ
‘ኮንቲ አንቶኖሊ’ እና ራስን አጅበው እየተጓዙ የነበሩት ትግሬዎች በሞላ ማለትም ዓጋሜውም፤አከለ-ጉዛዩም፤ሐማሴኑ፤የአሕሳአቴውም፤
ተምቤኔቴውም ሁሉ ከየሸዋዎቹ ጭፍራዎች ጋር ዓይን ላይን ተገጣጥሞ ሲተያይ ‘ኪፍ’ አለው። (ደራሲው የተጠቀሙበት ቃል “ኪፍ” የሚል
ነው። “ኪፍ” ማለት ድመት/ነብር ሌላ ጠላት/ድምት ሲያይ/ስታይ ካንገቷ/ቱ በላይ ያለው ጸጉር ለጸብ በማቆም በጉብታ ስሜት
የጥላቻ/የቁጣ/የፍርሃት እና የመከላከል ገጽታዋ እንደሚለዋወጥ የሚታይ ስሜት ማለት ነው፡፡) ስሜቱ ሁሉ ተለዋወጠ። ያኔ
የሸዌዎቹ ገጽታ ተመልክተህ ወደ የትግሬው ሰው ገጽታ ፊትህን ዞር ብለህ ስትመለከት የምትታዘበው የሁለቱ ሰዎች ገጽታ ልዩነት
ልክ የቀን ብርሃን እና የሌሊት ጨለማ የገጽታ ልዩነት ይታይ ነበር።
የደጃች ሐጎስ አሽከር የነበረ አንድ የተምቤን ሰው ይህ
ትርኢት ሲመለከት የአፄ ዮሐንስ ሕልፈት ትዝ ብሎት ‘እንባው” ዘረፍ አደረገ። እውነት ለመናገር እንኳን የትግራይ የወንዝ ልጅ
የሆነ የአከለ ጉዛይ እና የሐማሴን ሰው ሁሉ እንባ ተናነቀው። … (ታሪኽ ኢትዮጵያ ገጽ ፻፴፬ 134)1891/ኢትዮጵያ ዘመን
አቆጣጠር 1899/ፈረንጅ ዘመን ደብተራ ፍስሐ ዓብየዝጊ ናፖሊ/ኢታሊያ) ትርጉም ጌታቸው ረዳ ለወደፊቱ ከሚታተመው አዲስ መጽሐፍ
የተቀነጨበ)።
“…የትግራይ ሕዝብ ወቅቱ ንፍሮ ቆሎ የሚመገብበት እና
በተቅማጥ ወረርሺን በሽታ ሲሰቃይ የነበረበት አስከፊ ወቅት ነበር። በወረራው ወቅትም ብዙ ሰው አልቋል። ወደ ትግራይ
መሻገራቸውም ከሸዋ ሰራዊቶች መሃል ያልተደሰቱ ነበሩ።….ትግራይ ለምና እንዳመጣቻቸው ትግራይን መርገም ተያያዙ። የአማራ ወታደር
ወደ አጋሜ ከዚያም ወደ አክሱም ሕዝብ እያጠፉ ለመሸጋገር አልመው ነበርና ፤ የአማራ ወታደር ወደ አጋሜ መሻገር አቀበት
ሆነበት። ትግራይን መራገም ጀመሩ። ቋንቋውን ሁሉ መስማት አስጠላቸው።
ይህ እንደዚህ እያለ የራስ መንገሻ በሰላም እጃቸው መስጠት
ደስታ ሆነ። በወቅቱ ራስ መንገሻ ዮሐንስ እጃቸው ለአፄ ሚኒልክ ሲሰጡ ራስ አሉላ እጄን “ለሸዋ አልሰጥም” ሲሏቸው ራስ መንገሻ
ዮሐንስ ግን “ሰውና አገር ጠፍቶ እኔ ብቻየን ብቀር ምን ይረባኛል፡ እናንተ ግን የመሰላችሁን ቀጥሉበት፤እኔ ግን ገቢ ነኝ
ብለው እጃቸውን ሰጡ።”
ካሉ በኋላ ደራሲው በ፰መጋቢት፲፰፹፪ (መጋቢት 8/1882) ራስ
መንገሻ ወደ ሚኒልክ ሲገቡ መቀሌ ከተማ የተደረገው ስነ ስርዓት በስፋት ከዘረዘሩ በኋላ (ያ አስገራሚ ትርኢት በሚታተመው መጽሐፌ ለማንበብ
ዕድል ሲገጥማችሁ በዘርዝር ታነቡታላችሁ) ባጭሩ እንዲህ ሲሉ ያሰቀምጡታል፦
“በ፰መጋቢት፲፰፹፪ (መጋቢት 8/1882) ራስ መንገሻ ወደ
ምኒልክ ሊገቡ በመዘጋጀት እንዳሉ ከተነገረ በኋላ አጼው ወዲያ ወዲህ ሳትል በጥዋቱ ነገ በየአለቃህ ተሰልፈህ እንድትገኝ ብለው አዋጅ አስነገሩ።
መቀሌ የሚገኙት አጼ ምኒልክ ይህን ካዘዙ በኋላ ጠዋት ጸሐይ ሰትወጣ ሰልፈኛው ከአፄው ድንኳን ጀምሮ በሁለት ረድፍ እንደ ግድግዳ ግራ እና
ቀኝ ረዢም ረድፍ በመስራት ይጀምር እና ወደ ታች ራስ ስዩም ይመጡበታል ወደ ተባለው የተምቤን አቅጣጫ ሲደርስ ወደ አራት እና
አምስት ረድፍ ሰልፈኛ ግራ እና ቀኝ በረዢሙ በመሰለፍ ረድፍ ያዘ። በዛው ላይ የራስ መንገሻን መልክ ለማየት እየተጋፋ በብዙ
የሚቆጠር ሕዝብ እርስ በርሱ እየተጋፋፋ ነበር።….
ቀጥሎም ትልልቆቹ ደጃዝማቾች እና ሹሟሙንቶች ወደ ንጉሱ
ጃንጥላ ተሰበሰቡ። የንጉሡ ጃንጥላም ተዘረጋ። ከንጉሡ ዱንኳን ጀምሮ በሁለት ረድፍ ግራ እና ቀኝ እንደ ገመድ የተወጠረው
የሰልፈኛው ጫፍ የት እንደ ሆነ ለዓይን እስኪያዳግት ድረስ ቀጥ ብሎ በረዢሙ እና በተንጣለለው ሰፈው ሜዳ ወደ ታች የዘለቀው
የሰልፈኛው ስትመለከት በግራ እና በቀኝ በተሰለፈው እመሃል ላይ ለራስ መንገሻ ዮሐንስ መምጪያ ክፍት ቦታ ሰርቶ የተንጣለለ
የማሳለፊያ ክፍት ቦታ ሰርቷል።…
የአማራዎቹ ሠራዊት ብዛት ያኔ ነው ለማየት የተቻለው።
ብዛታቸው የመሬት አፈር ያህል ነበር። ከዚያ በኋላ ረፋዱ ላይ ራስ መጡ። ቢያንስ ፼ (10,000) የሚሆን ሠራዊት አስከትለው መጡ።እሳቸውን
ለመቀበል ግራ እና ቀኝ በተሰለፈው ሰራዊት መሃል ለማሃል ሰንጥቀው በመጓዝ ወደ ንጉሡ ድንኳን ደረሱ። አፄ ምኒልክ ድንቅ ሰው
ናቸው እና በብዙ አክብሮት ተቀበሏቸው፡መድፍ ተተኰሰ፡ ወዲያውኑ እያንዳንዱ እሳቸውን ለመቀበል የተሰለፈው ሠራዊት በነፍስ ወከፍ
የደስታ መግለጫው ጥይት ወደ ሰማይ ተኰሰ። ሰማይ እና ምድር ድብልቅልቁ የወጣ መሰለ። እንዳይጠፉ
ታስረው ከነበሩበት በረት ፈረሶች እና በቅሎዎች ማሰሪያቸውን እየነቀሉ እየበረገጉ እንጣጥ እያሉ ሸሹ።
በወቅቱ ራስ መንገሻ በአባታቸው (አፄ ዮሐንስ) ሞት
ምክንያት ሐዘንተኛ ስለነበሩ በሰልፈኛው መሃል ሰንጥቀው ሲያልፉ የሐዘን ልብስ ለብሰው ነበር የመጡት። ይህንን ሲመለከት ሰው
እንዳለ በሙሉ ምርር ብሎ ሐዘን በሐዘን ሆነ።……”
“… በወቅቱ ራስ መንገሻ እጃቸው ባይሰጡ ኖሮ ካሁን በፊት
ከታየው ውጊያ በከፋ መልኩ ትግራይን ያጠፏት ነበር። ራስ መንገሻ ከመግበታቸው በፊት አፄ ምኒልክ አጋሜ አውራጃን ለማጥፋት
ዝግጅት አድርገው ነበር። የአጋሜ አውራጃም ከአማራ ጋር ተናንቀን አብረን እንሞታለን እንጂ አይገዛንም ብለው ዝግጅት አድርገው
በየምሽጉ እና ጉራንጉሩ መዋጊያ ቦታ ይዘው ተዘጋጅተው ነበር።
ከደጃች ሥዩም በቀር ከሸዋ ጋር የወገኑት እና ያልወገኑት
መኳንንት መሃል መጠኑ ያለፈ ጥላቻ በትግሬዎች መሃል ይንጸባረቅ ነበር። ይህ ጥላቻ የርስ በርስ ጥፋት ማስከተሉን አይቀሬ እና
ትርፍ እንደሌለው ከተገነዘቡ በኋላ ሕዝቡ ካለቀ በኋላ ብቻየን ብቀር ምን ትርጉም አለው በማለት እነ ራስ አሉላን የፈለጋችሁ አድርጉ ብለው እነሱን ትተው ራስ መንገሻ
ዮሐንስ እጃቸውን ለመስጠት ነበር የተገደዱት። (ታሪኽ ኢትዮጵያ ገጽ ፻፵፪-/፻፵፬ 142-144) 1899/ፈረንጅ ዘመን
አቆጣጠር ደብተራ ፍስሐ ዓብየዝጊ ናፖሊ/ኢታሊያ) ትርጉም ጌታቸው ረዳ ለወደፊቱ ከሚታተመው መጽሐፍ የተቀነጨበ)።
መደምደሚያ
በዚህ ላሳርግላችሁ፡ እና ሸዋ እና ትግሬ የሚለው የጥላቻ
መነሻ ወያኔዎች ከየት እንደለቀሙት ታሪኩን እንደሚከተለው ባጭሩ ተመልክቱ።
“……ዓይባ የተባለ ቦታ ከመስፈራቸው በፊት እዚያው ዙርያዋ
ሜዳ በከበባት አንድ እምባ በውስጧ የተጠናከሩ ምሽጎች ላይ 7 ትግሬዎች ሆነው የሸዋዎቹን ጦር እና መደፈኛ ገትረው አቆሟቸው።
መድፍ ሁሉ ተተኩሶ ፍንክች ማለት አቃታቸው። የአፄው ጋላዎች ሱሰኞች ነበሩ እና ሰውን እየሰለቡ መፈከር ጀመሩ። ንጉሡም መሳሪያ
ሳይማርክ “ገዳይ“ ብሎ የፈከረ ሰው ወዮለት! በማለት አዋጅ አወጁ። ቢሆንም ስለ ሕልፈተ ትግራይ ልብ ላለው ብዙ አሳዝኗል።
እነኚያ የቤገምድር አማራዎች ግን በጣም ይቆጩ እና ያዝኑ ነበር።
…በዛች አምባ መሽገው ብዙ የሸዋ ሰራዊት የገደሉት 7
የትግራይ ተዋጊዎች መከላከላቸውን ቀጠሉ። ምሽጉ በድንጋይ በደምብ የተገነባ ሆኖ ከአፋፉ ምሽግ ደጃፍ ላይ ወራሪዎቹን ለመሳብ
ሆን ብለው ሰዎቹ አስቀድመው እህል እና ጓዝ እቃ ከምረውበታል። ሲተኮስባቸው ዝም ብለው አድፍጠው ይቆዩ እና አማራዎቹ
እየተጠጉ እህሉን እና እቃውን ዓይተው ለመጎተት ወደ ዳገቱ ጫፍ ሲጠጉ የጥይት ዶፍ በማውረድ ከገደሉ ወደ ተች እየወደቁ ብዙ ሰው
ጎዱባቸው።
ይህ እንደሰሙ ንጉሡ ወደ ስፍራው በመሄድ ሲመለከቱት
አብሯቸው የነበረ ‘ኢልግ’ የተባለ የኢስፏፀራ መድፈኛ መድፉን አነጣጥሮ ዳገቱ ላይ የተገነባው ምሽግ ላይ በመተኮስ አፈራረሰው።
ከዚያ በኋላ
ነፍጠኞቹ ነፍጣቸውን ወደ ታች ጣሉት።
ንጉሡም ደግ ሰው ነበሩ እና “ተው አትቶኩስባቸው” በማለት
እንዳይተኩስ አገዱት። ከዚያ በኋላ ንጉሡ 7ቱ ታጣቂዎች በራሳቸው መታጠቃቸው ብዙ አዘኑ። ወዲያውኑ ከአካባቢው ዙርያ ከመሸጉ ባንደኛው አምባ ላይ
አስተማማኝ ቦታ ላይ ሆኖ ወደ ታች ሜዳ ደምፁን ከፍ አድርጎ አንድ የትግሬ ሰው ንጉሡን እንዲህ አላቸው፦
“አንተ ሸዌ እንተዋወቃለን እኮ!
የማንተዋወቅ እንዳይመስልህ። አሁንም አንላቀቅም። ዮሐንስ ቢሞት እኛ ወጣት ልጆች የሞትን እንዳይመስልህ! አላቸው።” ፻፴፱-፻፵-(139-140) ደብተራ ፍስሐ ጊዮርጊስ
ዓብየዝጊ - ታሪኽ ኢትዮጵያ 1899/ፈረንጅ ዘመን የእጅ ፅሑፍ ናፖሊ/ኢታሊያ)ትርጉም ጌታቸው ረዳ ለወደፊቱ ከሚታተመው አዲስ
መጽሐፍ የተቀነጨበ)።
ከዚህ ፓተርን/አነጋገር/ቅሬታ/ቁጭት ለእነ መለስ ዜናዊ
እና መሰሎቹ ምን የባሕሪ ለውጥ እና ግንዛቤ እንዳስተላለፈባቸው ግንዛቤ መውሰድ የናንተ ይሆናል። በእኔ በኩል የምንጩ መነሻ
መጋረጃው ገልጬ እንድታዩት አድርጌአለሁ። አመሰግናለሁ። ጌታቸው ረዳ (የኢትዮጵያ ሰማይ ድረ ገጽ አዘጋጅ)
after reading this I want all of you to see the followig audio video document that the
patriotic, the beautiful Ethiopian Yeharer Work Gashaw went as far as Eritrea to check the safety of the Ethiopian army captives by the enemies of Ethiopia the so called EPLF and TPLF. This is what Ethiopianism is
all about. God bless you Yeharere/Ethiopia!
#1 http://www.youtube.com/watch?v=OP99YsHEzL4
#1 http://www.youtube.com/watch?v=OP99YsHEzL4
Thanks- Getachew Reda www.ethiopiansemay.blogspot.com
getachre@aol.com 408 561 4835
