ስምካ መን ክብል
ብርሃነ ገብረሕይወት ትዉልዲ ዓድኻ
ብረሃነ
ዓድዋ አዉራጃ ኣብ ትዉልዲ ከባቢኻ ኣብ ትግራይ እንታይበደል በጺሑኒ ኢኻ እትብል ዘለኻ
ብረሃነ
ተምሃራይ እንዳሃለኹ ማለት ናይ ቤተክህነትተምሃራይ እንዳሃለኹ ማለት እዩ፤ ብ1975;ካብ አኽሱም ድቁና ተቐቢለ ምስ ተመለስኩዉድቕቲ ለይቲ ዘይፈልጦም ሰባት እሳ/ዕሳናብ ዝባሃል ቦታ ኣሲሮም ወሰዱኒ። ብድሕሪኡ ናትካ ድቁና ኣይሰርሕን እቲ ሕዚ ዘሎ ጳጳስ ምስ ደርጊ ሰብ ንክቕተል ዝኣወጀ ስለዝኾነ ቅስና ይኹን ድቁና ክባርኽ ኣይኽእልን፡ ኣይግበኦን ዝብል መመኽነይታ ሃቡኒ። አዚ ዝብልዎ ዘለዉ ጳጳስ መን እዩ
ብረሃነ፡
ሕዚ ስሞም ወንጋእ ኢሉኒ ኣሎ። በቲ ጊዜ እቲ ስሞም አብቲ ዝተዉሃበኒ ምስክር ወረቀት ሰፊሩ ነይሩ። ትግራዋይ ድዮም፡
ብረሃነ፡
እንድዒኸ፤ በቲ ጊዜ እቲ ኣምሓርኛ እዮም ዝዛረቡ ነበሩ።
ኣብቲ 1975 ዓ/ም ወረቐት ዝተዉሃብካሉ/ ዝተመረቕካሉ ቦታ ደርጊ ዶ ኣይኮነን እዩ ዘማሓድሮ ነይሩ/
ብርሃነ፡
ከከተማኡ ደርጊ እዩ ሃሃገረሰቡ ድማ ንሶምተሓህት እዮም ነይሮም ዘማሓድሩዎ። ካብ ሃገረስብ ድዮም ሒዘሙኻ/ ፡
ብረሃነ/ ኣብ ሃገረስብ እወ። ኣነ ብዛዕባ ናታትኩም ዕላማ ኣይፈልጥን ቅድሚኡ እዉን ዝፈልጦ ነገራት የብለይን ምስበልኩዎም 10 መዓልቲቅጽዓት ኢሎም ኣሲሮም መንነት ወረቐተይ ቀዲዶም ብድሕሪኡ ደርጊ ኣብዘለዎ ከባቢ ዝር ከይትብል ኢሎም ኣሲሮም አስጠንቂቖም ዋሕስ ኣቁጺሮም ሰዲደሙኒ።ካልኦት ከማይ ዝበሉ 50 ዝኾኑ ቅስና ድቁናን ዝተዉሃቦም ዝተፈላለዩ ምእመናን እዉን ወረቐቶም ተመንጢሎም። እቲ ናይ ድቁናን ቅስናን ወረቀት ድዮም ኣሕዲገሞም
፡ብረሃነ/
እወ። ናይ ቅስናን ምስክር ወረቐቶምን። ብድሕሪኡ ጸኒሕና ብ 1981 ብግዲ ናብ ግንባር ዝመቱ በሉና፡ ጥያቐ፦ ብ1975 ምስተታሓዝኩም ንክትዘምቱ
ኣይተጠየቅኩምን፡/
ብርሃነ፦ ይጥይቑና ነይሮም። ይኹን እምበር ግዴታ ኣይነበረን ብደርፊ ኪነት ገይሮም ይጉስጉሱና ነይሮም። ተኣከቡ እንዳበሉ የጻግሙልናይሰብኩና ተዘይኮይኖም
ጽንኩር አስገዳይነትኣይነበረን። ግን ነገራት እንዳሓየሎም ምስመጸ የግድን ብግዲ ተጋደሉ በሉና።ንሕና ድማ /ንሕና ኣይነጋደልን።ንሱኹም ተጋደሉ ንሕና ክንስዕበኩም ኢና፡ ኢልና ምሳኹም ዉዕል ኣይኣተናን፡ተደሊኹም ክመቲ ዝጀመርኩሞ ባዕልትኹም ተጋደሉ፤ ንሕና ዉዕል ወይ ግዴታ ኣይተዋዓዓልናን። ንሕና ድኻታት ኢና፡ ገና ቁራስ እንጀራ እኳስ ኣይመነነናን።/ ምስበልናዮም፡ //መን ዓጽሙ ኣጎልዒሙን ደሙ አፍሲሱን ከንብረካ ደሊኻ// ኢሎም ብሕልፊ ቢሆን/ቢሄን ዝብልዎ ተጋዳላይ //ሓመድ ካብ ባይታ ቆንጢሩ አብ ኢዱዓኺቱ ናብ አፍንጫና ኣሽትትዎ እንዳበለ ኣፈራራሓና። ንሕና ድማ፤ ዋእ/እሞ እንተዳኣ ኣብ ዓድና ክንነብር ዘይንኽእል እሞ ክንነብር ዘይተፈቕዱልና ኮይንኩም ናይ ይሕለፍ ወረቐት ሃቡና እሞ ክንስደድ በልናዮም። ኣይዋሃበካን/እንዳበሉ የባሳጨዉናን የባሳብሱናን/የባጭዉልናን ጀመሩ። ዋእ/ እሞ ናበይ ዳኣ ክንከድ/ እንተበልናዮም፡ ናይ ባዕልኹም ጉዳይ/ዉራይና ኣይኮነን፡ ተደሊኹምተጋዲልኩም ሃገርኩም ነጻ ኣዉጽኡ፤ ኣይንጋደልን ተይልኩም ድማ እዛ መሬት እዚኣ ኣይትረግጹዋን።/ በሉና። ዋእ/ ካመን ኢና ናጻ እነዉጻኣ/ ደርጊ ኢትዮጵያዊ ንሰኹም እዉን ኢትዮጵአዊያን ኢኹም/ ምስበልናዮም፡ /ዎ/ ንስኻትኩም ሰበብ አለኩም፡/ነገር ኣለኩም/ ኢሎም ምእሳርን ምቕጻዕን ጀመሩና። ፡ክንደይ ትኾኑ
ብርሃነ፦
1500 ንኾን
ብድሕሪኡኸ እንታይ ገበርኹም፤/
ብርሃነ፦
ብድሕሪኡ ንወለደይ አሰሩዎም። ግራዉትኹም/መሬትኩም ካብ ሎሚ ንንየዉ ብገድሊ ተወሪሱ እዩ በሉና። ቀንዲ ፋሓርቲን መጓሃሃርቲ ነገር ንስኹም ኢኹም ኢሎም አብ ልዕሊ ዉሱናት ሰባት ከቢድ ቅጽዓት ተፈጸመና። ካብ 6 ወርሒ ክሳብ ሓደ 1 ዓመት እንዳተቐጥቀጥና ብኩፉእ ብስቅያት ተኣሲርና።ገሊኦም ብጅማት ዝመስል መእሰሪ ኣትሪሮም ንነዊሕ ጊዜ ቀይዶም ስለዝቖርነዩዎም ኣእዳዎም ሓቢጡ፤በሲሉ፤ ብጽፍሮም ብኣጻብዕቶም ደም ጠብጠብ ይብል ነይሩ። ብጅማት ተኣሲሮም ኣእዳዎም ደም ዘንጠብጥብ ዝነበረ መታኣስርትኻ አስማቶም ትዝክሮም ዶ/
ብርሃነ፦ አስማቶም ሕዚ ኣይዝክሮምን። እቲ ሓደ ሰለዳም ዝባሃል ቀበሌ እዩ ዝነብር ነይሩ።እቲ ካሊእ ድማ ማሓዛይ እዩ ብመግረፍቲ ሓደ ኢዱን ሓንቲ ኢዱን ሽባ ኮይኑ። ሓደ እግሩን ሓደ ኢዱን ሰሊሉ። ማሓዛይ እዩ። ሃለቃ ሓዲሽ ይባሃል። በቲ ጊዜ እቲ በዓለ ህማማት ስለዝነበረ፤ ካህናት ካብ ቅዳሴ ካብጸሎት ካብ ቤተ ክርስትያን እንዳተጎተቱ ይእሰሩ ነይሮም። ዓዲ ዝዋዓሉ ተዘይኮይኖም እያኣይ ዝበለ እንዳታሓፈሰ ተወሲዱ እዩ። ንምህዳም ዝፈተነ እዉን ከም ቆቋሕ ብጥይት እንዳሃደኑ እንዳጓየዩ ዳሩ ኣርእየሞ እዮም።
እዚዅሉዝኸዉንዘሎ ማዓዝ እዩ፡
ብርሃነ፦ የካቲት ወርሒ 1981 ዓ/ም ጥያቐ፦ትግራይ ናጻ ምስወጸት ማለት ድዩ ብርሃነ፦እወ።በቲ ጊዜ እቲ ሰብ ከም አራዊት እዩ ዝሀደንነይሩ።አብዝኾነ
ከባቢብቀትሪ ሰብ ዝባሃልዝር ኣይብልን፡ንዓይንኻ ኣይትርኢይን።ትሰብ ተዳሂሉ እዩ። ንሶም እዉን ነቲ ሰብ ከም ኣራዊት እንዳሃደኑ እዮም ዝዉዕሉ።ግራዉትና ንተጋደልቲ ህወሓት ዓዲለሞ፤ንሕና እንበልዖ እንስትዮ ሲኢንና እትጣዓም ቁራስ ጸጊሙና። ናቶም መቃባበልቲ ሓብሎቕቶም ካድረታቶም። እንተዳአ ሪኤሙና ከም ኣራዊት ጥይትና ናብ ጥቓና የትኩሱልና።ኣብጥቓና ኣብልዕሌናዝትኩስዎ
ዝነበሩ ጠያይት ኣብዝባንና ኣይዓለበን እመበር ቁጽሪ የብሉን።ብድሕሪኡ አንዳጠመናን
እንዳተሳቐናን ከርተት ምስበልና፡ ህዳር 21/1983 ዓ/ም ገረዳ ኣብዝባሃል ቀበሌ ማሕበር ንአቶ በርሄ እኽሊ ክንሽከመሎም ዉዒልና፤ አብ ገዛ ኣቲና ማኣዲ ተቐሪቡ እኽሊ ክንበልእ ከቢብና እንዳሃለና እቲ ገዛ መንነቶም ዘይንፈልጦም ዑጡቋት ተኸቢቡ። ንዉሽጢ አትዮም ናዓይ ጸዉዑኒ እሞ ናዓዉጻእ በሉኒ። ዋእዐረ በእንተ ማርያም እኽሊ እኳ አፉ ኣልክፉዎ፡ጥራሕ ከብዱክሽቅል ዉዒሉስ እኽሊ እኳ በይዛኻትኩም ይልከፍ እሞ ትወስዱዎ እንትበሉ እቶም ባዓል ገዛ ለመኑዋቶም። ዳሓን ህዚ ክምለስ እዩ፡ ንህቶ ኢና አንወስዶ ዘለና በሉዎም።ወሰዱኒ።ካልኦትእዉን
በብኸባቢኡ ዝኣከቡዎም ሓወሱና።5ንኸዉን።ኩላትና ድማ ኣኼባ እንትገብሩልና ብግልጺ ንካራኸሮም ዝነበርና ገባራት ድያቆናት ኢና።ኣኻኺቦም እንትወስዱና እዚኦም ነቲ መንእሰይ ሕማቕ ትምህርቲ ስለ ዝመርሑዎ ካብደርጊ ፈሊና ኣይንሪኦምን፡ተዘይጠፊኦም
ኣየስሩናን። ኢሎም ከምቶም ብዙሓት መንእሰያት ቅድሚ ሕዚ ዘጥፍኡዎም ንዓና እዉን ከጥፍኡና እዮም እንዳበልና ንንሕድሕድና ሕሹኽ/ሹኽ በልና። ናበይ እዮም ዝወስዱኹም ዘለዉ/ ብርሃነ፦ ናብ ዱር። ንሕና ኣይንፈልጥን። እንታይ ይሓይሸ በልና ሕድሕድና። ሞት ንሞቱ ኣብዚ ንሙት አንዳተባሃሃልና ጉዕዞ ኣምራሕና።ኩላትና ብሓባር ተዳሊዮም እንዳኾብኮቡና አንዳሃለዉ፡
አይተወደአን……….ክቕጽል እዩ።